Transakcje powiązane w nowym pliku JPK

Zgodnie z § 10 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2019 r. poz. 1988) od 1 października 2020 r. w ewidencji sprzedaży VAT przekazywanej organom podatkowym w nowej strukturze JPK sprzedawca musi oznaczać niektóre faktury dodatkowymi symbolami. Punkt 3 tego przepisu odnosi się do transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi. Faktura sprzedaży dokumentująca taką transakcję musi zostać w ewidencji VAT oznaczona symbolem TP.

Kto jest podmiotem powiązanym?

W myśl rozporządzenia należy stosować regulacje znajdujące się w ustawach o podatku dochodowym: art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT oraz analogicznie art. 23m ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT. Zgodnie z tymi przepisami podmiotami powiązanymi są:

• podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub
• podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:
  – ten sam inny podmiot lub
  – małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub
• spółkę niemającą osobowości prawnej i jej wspólników, lub
• podatnika i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółkę kapitałową wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład.

Podmiotami powiązanymi mogą być osoby prawne, jednostki bez osobowości prawnej oraz osoby fizyczne. Powiązania mogą występować zarówno pomiędzy podmiotami krajowymi jak i podmiotami krajowymi i zagranicznymi.

Czym jest wywieranie znaczącego wpływu na inny podmiot?

Zgodnie z art. 23m ust. 2 ustawy o PIT oraz art. 11a ust. 2 ustawy o CIT należy przez to rozumieć:

• posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:
  a) udziałów w kapitale lub
  b) praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub
  c) udziałów lub praw do udziału w zyskach lub majątku lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub
• faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
• pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.

Kiedy mamy do czynienia z pokrewieństwem lub powinowactwem do drugiego stopnia?

Powiązania rodzinne są uregulowane w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Pokrewieństwo bądź powinowactwo do drugiego stopnia występuje w przypadkach:

Pokrewieństwo:

Powinowactwo:

I stopnia w linii prostej: teść i teściowa (rodzice małżonka), zięć i synowa (mąż córki, żona syna)
II stopnia w linii bocznej: szwagier i szwagierka (rodzeństwo małżonka, współmałżonek rodzeństwa)

Uwaga! Stosunek powinowactwa nie ustaje wraz z ustaniem małżeństwa, z wyjątkiem gdy doszło do jego unieważnienia. A zatem były teść czy były szwagier są nadal powinowatymi.

Przykłady podmiotów powiązanych

• Podmiot posiada 25% udziałów w spółce X (powiązanie kapitałowe bezpośrednie) oraz 30% praw głosu w spółce Y –  Spółka X i Y są powiązane w sposób pośredni.

• Wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzi jednocześnie jednoosobową działalność gospodarczą – powiązanie osobowe.

• Spółka z o.o. X w stosunku do spółki z o.o. Y, w przypadku gdy przewodniczący Rady Nadzorczej Spółki Y jest jednocześnie członkiem rady nadzorczej w spółce X – powiązanie osobowe.

• Jeden małżonek jest członkiem zarządu jednej spółki, a drugi małżonek członkiem zarządu innej spółki – powiązanie rodzinne.